Atatürk’ün Hayatı – Bölüm 4: Devrimler ve Yeni Türkiye’nin İnşası
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte sadece yönetim şekli değil, toplumun tüm yapısı kökten değişmeye başladı. Mustafa Kemal Atatürk, askeri bir zaferle kazanılan bağımsızlığı sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda gerçekleştirdiği devrimlerle kalıcı hale getirmeyi hedefliyordu. Bu bölümde, onun gerçekleştirdiği büyük dönüşümü ve “muasır medeniyetler seviyesine ulaşma” idealini ele alıyoruz.
Saltanatın Kaldırılması ve Hilafetin Sonu
Cumhuriyet'in ilanından önce atılan en önemli adımlardan biri 1 Kasım 1922’de saltanatın kaldırılmasıydı. Bu kararla Osmanlı hanedanı tarih sahnesinden çekildi. Ardından 3 Mart 1924’te hilafet kurumu da kaldırıldı. Böylece dinin devlet yönetimindeki etkisi sona erdirildi ve laiklik ilkesine ilk somut adım atıldı.
Eğitim ve Kültür Devrimi
Atatürk, cehaletle savaşın temelini eğitimle kurdu. 1928’de harf devrimi ile Arap alfabesi yerine Latin alfabesi kabul edildi. Bu değişim, halkın okuma yazmaya erişimini kolaylaştırdı. Aynı yıl “Millet Mektepleri” açıldı. Kendisi de başöğretmen unvanıyla bu sürecin öncüsü oldu.
Üniversiteler modernleştirildi, eğitim laikleştirildi. Türk Tarih Kurumu (1931) ve Türk Dil Kurumu (1932) kurularak milli bir kültür inşa edilmeye başlandı.
Hukuk, Kılık-Kıyafet ve Kadın Hakları
Medeni Kanun 1926’da İsviçre’den uyarlanarak kabul edildi. Bu, kadın-erkek eşitliği, evlilikte resmi nikah ve miras gibi alanlarda devrim niteliğindeydi. Kadınlara 1930’da belediye seçimlerinde, 1934’te ise genel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı verildi. Türkiye, bu konuda birçok Avrupa ülkesinden daha önce davrandı.
Şapka Kanunu, tekke ve zaviyelerin kapatılması, takvim ve ölçü sistemlerinin yenilenmesi gibi adımlar da toplumun günlük yaşamını çağdaşlaştırma amacı taşıyordu.
Ekonomi ve Sanayileşme
1923 İzmir İktisat Kongresi ile milli ekonomi anlayışı benimsendi. Devletçilik ilkesi doğrultusunda sanayi tesisleri kuruldu. Demiryolları millileştirildi, bankacılık sistemi geliştirildi. Tarımda modernleşme çalışmaları başlatıldı.
Dış Politika ve Barış
Atatürk’ün dış politikadaki temel ilkesi “Yurtta sulh, cihanda sulh” idi. Türkiye, komşularıyla barışçıl ilişkiler kurdu. 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile boğazlar üzerindeki tam egemenlik yeniden sağlandı. 1938’de Hatay Türkiye topraklarına katıldı. Atatürk, savaşla değil diplomasiyle hak arayan bir dış politika örneği sergiledi.
---
Sonuç: Yeni Bir Ulus, Yeni Bir Çağ
Mustafa Kemal Atatürk’ün devrimleri, sadece bir rejim değişikliği değil, toplumun zihniyet yapısını da değiştirmeyi amaçlayan köklü dönüşümlerdi. Türkiye Cumhuriyeti onun önderliğinde özgür birey, eşit yurttaş ve akılcı yönetim ilkelerine dayalı bir devlet haline geldi.
---
Devam edecek: Bölüm 5 – Son Yıllar ve Ölümünün Ardından Türkiye
---
Etiketler:
#AtatürkDevrimleri #Cumhuriyet #Laiklik #HarfDevrimi #KadınHakları #MedeniKanun #TürkTarihi #EğitimDevrimi #MustafaKemalAtatürk #TürkiyeCumhuriyeti
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder