11. Yüzyıl
1044:
Yoğun Türk nüfusunun Doğu'dan ilerleyip Karahanlı devleti sınırlarına girmesi.
1048:
İbrahim Yınal'ın yurt arayan büyük bir Türkmen kitlesini Anadolu cihadına göndermesi ve onun Selçuklu ordusu ile gelip Bizanslılara karşı Hasankale zaferini kazanması, Erzu rum'un fethi, Oğuzlar'ın Trabzon'a ve Orta Anadolu'ya kadar yayılmaları.
1059:
Türklerin Sivas ve Malatya şehirlerini işgali.
1064:
Alp Arslan'ın Kafkasya ve Doğu Anadolu seferi, Kars'ın fethi (16 Ağustos).
1065:
Şamani Uz (Oğuz) ların 600,000 kişi halinde Tuna'yı geçip Balkanlara inmeleri.
1067:
Selçuklu istilasının Orta Anadolu'da yayılması, Kayseri, Niksar ve Konya şehirlerinin fethi.
1068:
Afşın'ın Anadolu'yu istila edip, İstanbul boğazına kadar ilerlemesi, Amuriye ve Honas'ın fethi.
1071:
Alp Arslan'ın Fatimilere karşı Suriye seferi, Malazgirt ve Halep'i Selçuklu idaresine alması. Alp Arslan'ın Bizans ordusunu yenerek 26 Ağustos Cuma günü Büyük Malazgirt Seferini kazanması,İmparator Romanos Diogenes'in sultana esir düşmesi ve Bizans'ın Selçuklulara tabiiyeti kabul etmesi. Zaferin Türk ve İslam tarihlerinde bir devir açması, dünya tarihinde bir dönüm noktası teşkil etmesi.
1072:
Alp Arslan'ın barışı bozan Bizans'a karşı Türklere Anadolu'nun fethini emretmesi, Artuk Bey'in Anadolu'yu Sakarya havzasına kadar işgali. Alp Arslan'ın Türkistan seferi ve bir batınî tarafından şehit edilmesi.
1073:
Süleymanşah ve kardeşlerinin, Doğu Anadolu'daki Türkmen grupları tarafından lider olarak tanınması. Melikşah'ın amcası Kavurt Bey'i mağlup ederek Selçuklu imparatorluğuna hakim olması, Artuk Bey'in Anadolu'dan İran'a çağrılması.
1074:
Süleymanşah'ın Antakya'yı kuşatması ve 20.000 altın karşılığı haraca bağlaması. Türklerin bütün Anadolu'ya yayılmaları üzerine imparator Mihael'in yardım maksadı ile Papa'ya müracaatı, olumlu bir netice alamayınca da Sultan Melikşah'a başvurması.
1075:
Süleymanşah ve kardeşi Mansur'un Konya ve Gevele Kalesi'ni alıp batıya doğru ilerlemesi ve Türkiye Selçukluları devletini kurması.
1078:
Süleymanşah ve kardeşinin Bizans'taki taht mücadelelerinden yararlanarak, Boğaz'ın Anadolu sahillerinde etkili bir siyasi güç haline gelmeleri ve destekledikleri Nikephoros Botaneiates'in Bizans tahtına çıkması.
1080:
Süleymanşah tarafından İznik'in fethi.
1081:
Anadolu Selçukluları'nın ilk siyasi antlaşması olan Drakon Çayı ile Bizans İmparatoru Aleksios Komnenos'un Süleymanşah'a hediye adı altında yıllık haraç vermesi, buna karşılık Süleymanşah'ın da Drakon Çayı'nı Bizans ile sınır kabul etmesi.
1082:
Süleymanşah'ın Doğu'ya dönüp Çukurova'ya sefere girişmesi ve Tarsus'u fethi.
1083:
Kilikya bölgesinin fethi (Adana, Anzarbos, Misis).
1084:
Antakya'nın zaptı sırasında Karategin adında bir Türk beyinin Karadeniz sahilindeki Sinop'u alması.
1085:
Antakyalıların daveti üzerine Süleymanşah ordusu ile gizlice hareket edip bu şehri fethetmesi, Danişmendli Gümüştekin Ahmed Gazi'nin Malatya'yı kuşatması, Çankırı ve Kastamonu fatihi Karatekin'in Sinop'u, Buldacı'nın Elbistan ve yukarı Ceyhan bölgesini alması.
1086:
Süleymanşah'ın, Halep'i kuşatması üzerine Melikşah'ın kardeşi Tutuş ve Artuk ile savaşarak 5 Haziran'da şehit olması ve Halep kapısında defni.
1087:
Süleyman Şah'ın ölümünden sonra, rivateye göre Ebu'l-Kasım'ın kendisini sultan ilan etmesi ve kardeşi Ebu'l-Gazi'yi de Kapadokya emirliğine getirmesi. Bizanslılarla Selçuklular arasında antlaşma yapılması.
1088:
İzmir bölgesinde devlet kuran Çaka Bey'in donanması ile Bizans'a karşı başarılı seferler düzenlemesi, Bizanslıları bozguna uğratan Peçeneklerin Lüleburgaz'a kadar ilerlemeleri üzerine Bizans devletinin müşterek taaruz için Çaka Bey ile ittifak yapması.
1089:
Peçenekler üzerine yürüyen Alexis Komnenos'un Silistre'de mağlup olarak İstanbul'a kaçması.
1091:
Bizanslıların Kumanlar ile birlikte 29 Nisan'da Peçenekler'i Meriç üzerinde mağlup ve imha etmesi, Çaka Bey'in Bizanslılara karşı Adalar denizinde savaşa devam etmesi.
1092:
Melikşah'ın ölümü üzerine I. Kılıç Arslan'ın, Bizanslıları Marmara kıyılarından atması Melik Şah'ın İznik üzerine ve Selçuklulara karşı göndermiş olduğu Bozan'ın, onun ölümü sebebiyle Anadolu'dan ayrılması.
1093:
I. Kılıç Arslan'ın, Çaka Bey'in denizlerdeki gücünden yararlanarak Marmara sahillerine yerleşmeye çalışan Bizans kuvvetlerini bu bölgeden çıkartması. Çaka Bey'in Abydos'u kuşatması.
1095:
I. Kılıç Arslan'ın devletini kuvvetlendirdikten ve Bizans ile antlaşma yaparak emniyetini sağladıktan sonra Doğu Anadolu'da fetihlere başlaması ve Gabriel'in elinde bulunan Malatya'yı kuşatması.
1096:
Türk fetihlerine karşı Haçlı seferlerinin hazırlanması ve Haçlıların İznik üzerine hareketi, Kılıç Arslan'ın kardeşinin Haçlıları imhası. Çaka Bey'in güçlenmesini tehlikeli bulan, I. Kılıç Arslan'ın kayınpederini bir ziyafet esnasında öldürtmesi ve Bizans ile ittifak yapması.
1097:
Haçlı ordusu komutanlarının İstanbul'da Aleksios Komnenos'a bağlı kalacaklarına dair ant içmesi. Bizans ve Haçlı ordularının İznik'i kuşatması ve bu sırada Malatya'yı kuşatan Kılıç Arslan'ın İznik'e yetişmesine rağmen İznik'in düşmesi. Sultanın, Eskişehir'de Haçlılarla yaptığı savaşı kaybetmesi. Büyük kayıplar vermelerine rağmen Haçlıların Antakya önlerine gelmesi.
1098:
Danişmendli İsmail'in Trabzon dukası Gabras'ı mağlup ve katledip, Bayburt'u Rumlardan alması.
1100:
Danişmend Ahmed Gazi'nin, Malatya civarında Haçlılar'a karşı büyük bir zafer kazanması ve esir aldığı Haçlı komutanlarını Niksar'da zindana atması
12. Yüzyıl
1101:
Sultan ile Danişmend Gazi'nin Haçlılara karşı ittifak yapması ve Niksar'da zindanda bulunan Haçlı esirlerini kurtarmak için gelen Haçlı ordusunu önce Merzifon'da daha sonra da Konya Ereğlisi'nde yenilgiye uğratması.
1105:
I. Kılıç Arslan'ın Anadolu'da Türk birliğini sağlamak üzere harekete geçmesi ve ilk iş olarak Danişmend Gazi'nin ölümünden yararlanarak Malatya'yı ele geçirmesi. Dilmaçoğulları ve İnaloğulları'nın sultana itaatlerini bildirirken Saltuklular ve Ahlatşahlar/Sökemenler'in Büyük Selçuklulara tabi olarak kalmaları.
1107:
Sultanın Musul'da bulunan eşi Ayşe Hatun ve oğlu Tuğrul Arslan'ın, Emir Bozmış tarafından Malatya'ya getirilmesi ve burada sultan ilan edilmesi. Böylece biri Konya'da diğeri Malatya'da olmak üzere Anadolu Selçukluları'nın iki merkezinin olması.
1108:
Türklerin Toroslar'ı aşıp Ermenileri bozguna uğratması.
1109:
Kılıç Arslan'ın hatunu Malatya'da küçük oğlu Tuğrul Arslan adına idareyi ele alması. Uluabat civarında Türkleri doğrayan ve çocukları kaynar kazanlara atan Bizanslılara karşı Uzun Hasan Bey'in intikam seferleri.
1110:
Muhammed Tapar'ın yanında esir bulunan Şahinşah'ın bir rivayete göre sultan tarafından Anadolu'ya gönderilmesi. Bir diğer rivayete göre ise İran'dan kaçarak Anadolu'ya gelmesi ve Konya'da Selçuklu tahtına oturması.
1113:
Şahinşah'ın Anadolu'nun içlerine kadar ilerleyen I. Aleksios'a karşı mücadele etmesi. Ancak muhtemelen kayınpederi Danişmendli Emir Gazi'nin desteğini alan kardeşi Mesud'un üzerine hareket ettiği sırada adamlarının ihaneti sonucu kaçmak zorunda kalışı.
1116:
Şahinşah kardeşine karşı yardım etmek için I.Aleksios'un yanına giderken Mesud'un adamları tarafından gözüne mil çekilmesi ve Konya'daki karısının yanına gönderilmesi.
1117:
Malatya sultanı Tuğrul Arslan'ın Ceyhan bölgesini Franklardan kurtarması.
1118:
Bizans tahtına çıkan İoannes Komnenos'un Denizli'yi işgal etmesi. Sultan I. Mesud'un kardeşi Şahinşah'tan çekindiği için onu yayının kirişi ile boğdurması.
1119:
Artuklu İlgazi'nin, Kuzey Suriye'de Haçlılara karşı büyük zaferler kazanması ve Haçlı komutanlarını ele geçirmesi, Selçukluların kurtardığı Denizli ve Alaşehir'in Bizanslılar tarafından işgali.
1120:
Bizanslıların Uluborlu şehrini zapt etmeleri.
1121:
Gürcülerin Tiflis'i işgali.
1122:
Sultan Mahmud'un Gürcistan'a seferi. Bizanslıların Peçenekleri imhası ve bu günü Peçenek bayramı ilan etmeleri.
1123:
Kahraman Belek'in intikam taaruzuna girişen Franklar'ı bozguna uğratması ve Kudüs Kralı'nı esir alıp Harput kalesinde hapsetmesi.
1124:
Melik Gazi'nin Malatya'yı Tuğrul Aslan'dan alması. Gürcülerin Ani şehrini işgali, Danişmentli Emir Gazi'nin Malatya'yı Selçuklu Tuğrul Aslan'dan teslim alması.
1125:
Ankara ve Kastamonu yöresi hâkimi olan Melik Arab'ın taht mücadelesi başlatması üzerine I.Mesud'un kardeşine karşı yardım istemek için Bizans İmparatoru İoannes Komneneos'un yanına İstanbul'a sığınması.
1126:
Ankara ve Kastamonu havalisinde hüküm süren Melik Arab'ın kardeşi Sultan Mesud'u Bozguna uğratması, Bizans'tan yardım alan Mesud'un kayın babası Danişmendli Melik Gazi ile birlikte onu mağlup edip Kilikya'ya kaçırmaları.
1127:
Melik Arab'ın kuvvet toplayarak Sultan Mesud ve Melik Gazi üzerine yürümesi, birkaç galibiyet ve mağlubiyetten sonra Bizans'a kaçması.
1128:
Melik Arab'ın Sultan I. Mesud'a ve Danişmendli Melik Gazi'ye karşı birkaç defa daha isyan etmesi; ancak mağlup olduktan sonra İstanbul'a sığınması.
1129:
Melik Gazi'nin Karadeniz sahillerine çıkıp bazı kaleleri fethi, Anazarba'da Haçlıları mağ- lup etmesi ve Bohemond'u öldürmesi.
1131:
Melik Gazi'nin Kilikya'ya girip birçok kaleleri fethedip Ermeni prensi Leon'u haraca bağlaması.
1132:
Bizanslıların Çankırı'yı vali Alp Arslan'dan almaları ve Tuğrul, İbrahim, İnal ve Aydoğdu gibi emirlerin itaatlerini kazanması.
1133:
Melik Gazi'nin Bizanslıların işgal ettiği Çankırı ve Kastamonu'yu kurtarması.
1134:
Sultan I. Mesud'un Kilikya bölgesine saldırmasıyla birlikte, İmparator II. İoannes'in önce sultanın üzerine ordu göndermesi, ardından da barış yapması.
1135:
İmparator İoannes'in Çankırı ve Kastamonu'yu kuşatması, Melik Muhammed ve Sultan Mesud'un Bizanslıları Marmara sahillerine çekilmeye mecbur etmeleri, Rumların işgal ve halkını esir ettiği Çankırı'yı kurtarmaları.
1136:
Melik Muhammed'in Haçlılar ile Ermeniler arasındaki savaştan faydalanarak, Maraş ve Göksun bölgelerini teslim alması.
1137:
II. İoannes'in Suriye seferine çıktığında Kilikya'daki Ermeniler'e ve Sultan Mesud'a ait yerleri yakıp yıkması.
1138:
II. İoannes Komnenos'un Danişmendlilerin eski merkezi olan Niksar'ı kuşatması. Bu sırada kendisine kızan kuzeni İoannes Komnenos'un Türkler'in tarafına geçmesi.
1139:
Mesud'un Maraş bölgesini Haçlılardan ve Danişmendli Melik Muhammed'in de Keban ve Feke kalelerini Ermenilerden fethi.
1143:
İoannes'in Türklerin tehdidlerine karşı göller bölgesini işgal edip, Melik Muhammed'in inşa ettiği Kayseri'de 6 Birinci Kanun'da ölümü, Danişmendli devletinin Yağıbasan ve oğulları Zunnun, Yunus ve İbrahim arasında parçalanması.
1144:
Sultan Mesud'un Maraş bölgesini ve Elbistan'ı alıp Malatya'yı kuşatması, Atabeg İmameddin Zengi'nin Urfa'yı Haçlılardan alması ve bu hadisenin Avrupa'da büyük bir heyecan yaratması ve II. Haçlı Seferi'ne neden olması.
1145:
I. Mesud'un İsauria'daki Brakena Kalesi'ni fethetmesi.
1146:
I. Manuel Komnenos'un I.Mesud'un ilerleyişini durdurmak üzere harekete geçip Menderes bölgesini geri alarak Philomelium'da (Akşehir) karşısına çıkan Selçuklu ordusunu mağlup etmesi ve kente girerek burayı yakması, ardından Konya'ya yürümesi. Rivayete göre bu sırada Sultan Mesud'un Aksaray yakınlarında ordusunu hazırlarken Konya Kalesi'ni 1140 yı lı civarında Bizanslı İoannes ile evlenen kızı savunmuştur. Bu sırada İkinci Haçlı Seferi'nin başladığı haberini alan imparatorun, kenti kısa sürede ele geçiremeyeceğini anlayıp geri çekilmesi.
1147:
İkinci Haçlı Seferi nedeniyle Sultan I. Mesud'un Attalia ve İsauria bölgesinde aldığı bazı yerleri Bizans imparatoruna geri vererek Haçlılara karşı aralarında ittifak yapması. Sultan I. Mesud'un Dorylaion civarında Haçlı kuvvetlerini yenmesi.
1149:
I. Mesud ve oğlu Kılıç Arslan'ın Haçlıların elinde bulunan Maraş'ı alması ve Joscelin'i Tell-başir civarına kadar takip etmesi.
1151:
Haçlıların hâkimiyetinde olan Ayntab, Keysun, Raban ve Behisni'yi Sultan I. Mesud'un hâkimiyeti altına alması.
1152:
I. Mesud'un Malatya'yı ve Danişmendlileri hakimiyeti altına alması.
1153:
Sultan Mesud'un Kilikya'yı Bizanslılardan alan Ermeni prensinin Selçuklu topraklarına da tecavüzleri dolayısı ile, Yağıbasan ile birlikte, Ermenilere karşı seferi.
1154:
Sultan Mesud'un büyük ordusu ile Kilikya'ya girmesi, Masisa, Anazarba ve Tell-Hamdun a kadar istila etmesi, fakat çıkan hayvan vebası yüzünden atların telef, yaya kalan askerlerin de hasta olması ve nihayet fırtına ve sellerin başlaması Selçuklu ordusunun dönmesine ve Ermeni prensliğinin devamına sebep olması.
1155:
I. Mesud'un vefatı ve yerine oğlu II.Kılıç Arslan'ın Anadolu Selçuklu tahtına çıkması.
1156:
Ermeni prensi II. Thoros'un kardeşi Stefan'ın Maraş'a girmesi ve bu şehri ateşe vermesi Kılıç Arslan'ın harekete geçip Ermenileri bu bölgelerden atması ve yerli hristiyanların sultanı bir kurtarıcı olarak karşılaşmaları.
1157:
Kılıç Arslan'ın Danişmendli melikleri ile müttefik olarak Ayntab, Ra'ban ve diğer A.Sel- çuklu şehirlerini işgal eden Atabeg Mahmud'a karşı Haçlılar ile anlaşarak, harekete geçmesi ve Atabeg'i aldığı yerleri iadeye mecbur etmesi.
1159:
Kılıç Arslan'ın gün geçtikçe kuvvetlenmesinden rahatsızlık duyan I. Manuel'in, Atabeg Nureddin Mahmud, Danişmendli Yağıbasan, Zünnun, Zulkarneyn ve sultanın kardeşi Şahinşah ile birlikte onun aleyhine bir ittifak kurmaları.
1160:
Kılıç Arslan'ın bu ittifaklar cephesi karşısında Manuel'e yaptığı anlaşma teklifine karşı red cevabı alması, Danişmendli Yağıbasan'a Elbistan'ı terki ve onunla birlikte yeğenleri Danişmendli Zunnun, Zulkarneyn ile sulh yapması ve müttefikler çemberini parçalama siyasetinin başarısızlığa uğraması, Bizans yardımcı kuvvetini de yanına alan Yağıbasan'ın Kılıç Arslan'a galip gelmesi. Kılıç Arslan'ın, bütün siyasi faaliyet ve entrikaların merkezi bulunan İstanbul'a gitmeye mecbur kalması ve İstanbul'da iyi bir şekilde ağırlanan sultanın maddi yardım ve bir antlaşma ile dönmesi.
1164:
İstanbul'dan kuvvetli gelen Kılıç Arslan'ın Yağıbasan'ı mağlup ve Sivas'ı işgal etmesi, sultanın kardeşi Şehinşah ile birleşmek üzere Çankırı'ya giden Yağıbasan'ın 4 Ağustos'ta ölmesi. Sivas'ta gömülmesi ve yerine kardeşi İbrahim'in oğlu İsmail'in geçmesi.
1165:
Sultanın Ankara ve Çankırı havalisine yürüyerek kardeşi Şehinşah'ı mağlup ve kaçmaya mecbur ederek buraları da hakimiyeti altına alması.
1169:
II.KılıçArslan'ın Danişmendli Zünnun'un Kayseri'deki hakimiyetine son vermesi ve Zünnun'nun sultanın kardeşi Şahinşah ile birlikte Atabeg Nureddin'e sığınmaları.
1171:
Malatya beyliği için Danişmendli Feridun ile kardeşi Muhammed arasında devam eden mücadelede ikincisinin sultana sığınması, fakat Atabeg Nureddin'in Feridun'u himayesi üzerine Kılıç Arslan'ın Malatya seferinden vazgeçmesi.
1172:
Zünnun'un, Atabeg Nureddin'in desteği ile Sivas'ta Danişmendli tahtına oturması ve ardından II.Kılıç Arslan'ın Atabeg Nureddin üzerine sefer düzenlemesi. Atabeg Nureddin'in kendisine sığınan Danişmendli melikleri Şehinşah, Harput ve Mardin Artuklu hükümdarı ile Kılıç Arslan'a karşı ittifak yapıp, İsmail'i bir ordu ile Sivas'a göndermesi.
1173:
Nureddin Mahmud'un red cevabı üzerine Kılıç Arslan'ın kardeşi Gök Arslan ile birlikte harekete geçip; Maraş, Göksun ve Behisni beldelerini işgal ederken Danişmendli beyleri Şehinşah ve Artukluların da Sivas'tan Kayseri'ye doğru Kılıç Arslan'a karşı ilerlemeleri. Anadolu'daki Türk beylerinin baskısı sonucunda II. Kılıç Arslan ile Atabeg Nureddin arasında barış yapılması.
1175:
Atabeg Nureddin'in 1174'te ölümünden sonra yapılan antlaşmanın geçersiz sayılması üzerine II. Kılıç Arslan'ın, kardeşi Şahinşah'ı yenmesi ve Danişmendli hakimiyetine son vermesi. Atabeg Nureddin Mahmud'un 1174'de ölümü üzerine Kılıç Arslan'ın Danişmend meliklerini ve kardeşi Şehinşah'ı mağlup ve memleketlerini ilhak etmesi.
1176:
Myriokephalon Savaşı'nda Bizans'ın bir kez daha ağır bir yenilgiye uğratılması. II.Kılıç Arslan'ın Myrikephalon zaferinin ardından bu galibiyeti fetih-nameler ile komşu hükümdarlara, Abbasi Halifesi el-Müstezi'ye ve Frederich Barbarosa'ya bildirmesi.
1177:
Atabeg kumandasında bir Selçuklu ordusunun Aydın ve sahillere kadar ilerlemesi, fakat Atabeg'in dönüşte şehid olması, Türklerin Bitinia'yı istila etmesi.
1178:
II. Kılıç Arslan'ın Malatya'yı hakimiyeti altına alıp son Danişmendli kolunu da ortadan kaldırması.
1179:
Atabeg Nureddin Mahmud'un ölümü üzerine Kılıç Arslan'ın, onun topraklarına sahip olan Salahüddin Eyyubi'ye elçi gönderip Atabeg'in işgalinde kalan Ra'ban kalesinin iadesini istemesi.
1180:
Bu talep yüzünden Kılıç Arslan ile Salahaddin arasında savaş hazırlıklarının başlaması, Selçuklu veziri İhtiyarüddin Hasan'ın elçiliği ile iki taraf arasında barış sağlanması ve Ermenilere karşı müşterek bir hareket yapılması.
1182:
Selçuklu ordusunun Uluborlu, Kütahya ve Eskişehir belde ve vilayetlerini fethi ve sınırın Denizli'ye kadar ilerlemesi.
1183:
Kılıç Arslan'ın Bizans taht davacılarının talebi üzerine gönderdiği 40,000 kişilik ordusunun Alaşehir ve sahillere kadar istilalarda bulunması.
1185:
Kılıç Arslan'ın sevkettiği bir ordu ile Batı Anadolu'yu istilasıyla 72 kaleyi fethetmesi ve Bizans imparatorluğunu on yıllık haraca bağlaması. Kürtlerin Türkmenlere baskın yapması ile mücadelenin uzun yıllar sürmesi, Türkmenlerin galibiyeti neticesinde Kürtlerin Orta Anadolu'ya doğru göç etmeleri. Anadolu, Kuzey Irak ve Suriye'de nizam ve asayişin kurulması mahalli Türk hükümdarlarının Türkmenleri ve Kürtleri disipline almaları.
1186:
II. Kılıç Arslan'ın Anadolu Selçuklu Devleti'ni on bir oğlu arasında pay edip kendisinin sultan olarak Konya'da ikamet etmesi.
1188:
II. Kılıç Arslan'ın muhtemelen en büyük oğlu olan Kutbeddin Melikşah'ın babasına karşı Kayseri'de saltanat mücadelesi başlatması ve askerlerinin sultana duydukları saygı nedeniyle savaşmaması üzerine Sivas'a geri çekilmesinden sonra kardeşler arasında saltanat mücadelesinin şiddetlenmesi.
1189:
Kutbeddin Melikşah'ın babasını etkisi altına alıp veliahtlığını ilan etmesi. Babasını kardeşlerine karşı mücadeleye sürüklemesi.
1190:
III. Haçlı Seferi'nin başlaması üzerine Alman İmparatoru Fredrich Barbarosa'nın ordusu ile Edirne yakınlarına gelmesi, II. Kılıç Arslan ile oğlu Kutbeddin Melikşah'ın elçileriyle birlikte Selçuklu topraklarından serbestçe geçmesi. Gıyaseddin Keyhüsrevin muhtemelen ortanca oğlu olan Alaeddin Keykubat'ın doğması.
1191:
II. Kılıç Arslan'ın oğlu Kutbeddin Melikşah'ın, Kayseri Meliki Arslanşah'ın baskısından kurtulmak için Konya'dan kaçıp Uluborlu meliki olan küçük oğlu Gıyaseddin Keyhüsrev'e sığınması ve onu veliaht ilan etmesi; ardından Konya üzerine yürüyüp kenti ele geçirmesi.
1192:
Kılıç Arslan'ın Keyhüsrev ile birlikte Melikşah'ı Aksaray'da kuşatırken hastalanıp ölmesi ve Gıyaseddin Keyhüsrev'in sultan olması. Konya Kılıçarslan Köşkü'nün tamamlanması.
1193:
Salahüddin Eyyubi'nin ölümü.
1195:
Melikşah'ın Ermenilere karşı kardeşi Sultanşah'a yardım ederken onu öldürüp Kayseri'ye sahip olması.
1196:
Gıyaseddin Keyhüsrev'in Bizans'a karşı sefer yapıp Menderes havzasını istilası ve büyük bir halk kitlesini tehcir ve Akşehir bölgesini iskanı, Melikşah'ın ölümü, Süleymanşah'ın Konya'yı kuşatıp Selçuklu tahtını elde etmesi ve Keyhüsrev'in İstanbul'a gitmesi.
1197:
Rükneddin II. Süleymanşah'ın Ankara meliki olan kardeşi Muhyiddin Mesud dışında, diğer kardeşlerini itaat altına alması.
1199:
Rükneddin II. Süleymanşah'ın Kilikya seferine çıkması ve Ermeni Kralı Leon'u kendisine tabi kılması.
13. Yüzyıl
1200:
Rükneddin II. Süleymanşah'ın, Muizzeddin Kayzerşah'tan Malatya'yı alması.
1201:
Harput Artuklu meliki Nizameddin'in, Rükneddin II.Süleymanşah'ın himayesine girmesi.
1202:
Rükneddin II.Süleymanşah'ın Erzurum'da hüküm süren Saltuklu Beyliği'ni hakimiyeti altına alması ve buraya Elbistan meliki Muyiseddin Tuğrulşah'ı ataması.
1203:
Süleymanşah'ın Mardin Artuklu hükümdarı Artuk Arslan'ı ve Sumeysat Eyyubi meliki Efdal'ı hakimiyeti altına alması; Sultan'ın Ankara'yı kardeşi Muhiddin Mesud'dan alıp onu öldürmesi.
1204:
Rükneddin II. Süleymanşah'ın, Gürcistan seferine çıkması ve yolda hastalanarak ölmesi üzerine yerine henüz çocuk yaşta olan oğlu III. Kılıç Arslan'ın Anadolu Selçuklu Devleti tahtına oturması. III.Kılıç Arslan zamanında Isparta'nın fethi. Bizanslıların Süleymanşah' tan yardım istemesi, İstanbul'da Latin imparatorluğunun kurulması.
1205:
Bizans'ta sürgünde bulunan I. Gıyaseddin Keyhüsrev'in bir kısım devlet erkânının daveti üzerine ikinci defa tahta çıkışı. Sultanın Mecideddin İshak'ı davet etmesi ve onunla birlikte, tasavvufta vahdet-i vücut teorisi ile iz bırakan İbnü'l Arabi, Evhadüddin el-Kirmani, Nasırüddin Ebu'l-Hasan Ali el-İskenderani, Şeyh Hasan gibi birçok değerli ilim adamlarının Anadolu'ya gelmesi. Sultanın kız kardeşi Gevher Nesibe Sultan'ın vasiyeti üzerine Kayseri'de Gevher Nesibe Medresesi Medresesi ve Şifahanesi'nin inşası.
1206:
Sultan Gıyaseddin Keyhüsrev'in Sinop ve Samsun'da huzursuzluk çıkartan Kommenosları mağlub ederek Kırım'a kadar uzanan deniz ticaret yolunu güvenlik altına alması, daha sonra Denizli ve Honas civarını fethedip bölgenin idaresini kayınpederi Mavrozomes'e vermesi.
1207:
Akdeniz sahilindeki önemli bir ticaret limanı olan Antalya'nın sultan tarafından fethi ve Kıbrıs Latin Krallığı ile ticaret antlaşmasının imzalanması. Kuruçeşme Han'ın tamamlanması.
1208:
Süleymanşah'ın ölümünü fırsat bilen Ermenilerin giriştikleri tecavüz karşısında Keyhüs- rev'in Ermeni kralını mağlup ve bazı beldelerini fethetmesi, kralı tekrar Selçuklu tabiye- tine sokması, Anadolu-Suriye kervan yolunun emniyetini sağlaması.
1209:
Selçuklu sultanının Ermeni tecavüzlerine ve Melik Adil'in tehditlerine karşı Halep Eyyubi hükümdarı Melik Zahir ile Erbil hükümdarı Muzafferüddin Gök-böri'yi himayesine alması.
1210:
Mecdeddin İshak'ın oğlu Sadreddin Muhammed b. İshak b. Muhammed b. Yusuf b. Ali'nin Malatya'da doğması. Uzun süre Konya'da ikamet ettiği için daha çok Sadreddin Konevi olarak tanınması.
1211:
I.Gıyaseddin Keyhüsrev'in İznik Rum imparatoru Theodoros I. Laskaris'e karşı sefere çıkması ve sultanın savaş meydanında ölmesi. Selçuklu devlet erkânı tarafından Malatya Meliki İzzeddin Keykavus'un sultan ilan edilmesine, kardeşi Alâeddin Keykubad'ın karşı çıkıp, onu Kayseri'de kuşatması. Alâeddin Keykubad'ın Tokat'ta adına sikke bastırması.
1212:
Alâeddin Keykubad'ın Kayseri muhasarasında başarısız olması ve Ankara kalesine çekilmesi. Kayseri muhasarasından kurtulan I. İzzeddin'in Konya'da Anadolu Selçuklu tahtına oturması ve İznik Rum imparatoru Laskaris'in isteği üzerine elli yıllık bir barış antlaşması imzalayıp, babası I. Gıyaseddin Keyhüsrev'in naşını Konya'ya getirtmesi. İzzeddin Keykavus'un saltanatı için tehlike oluşturan kardeşi Alâeddin Keykubad'ı Ankara'da kuşatması. İzzeddin Keykavus'un Abbasi halifesi Nasr-Lidinillah'a saltanatını bildirmesi ve fütüvvet şalvarını giymek istemesi.
1213:
I. İzzeddin Keykavus'un, kardeşi Alaeddin Keykubad'ı Ankara'da esir etmesi ve önce Minşar Kalesi'ne bir süre sonra da Kezirpert Kalesi'ne göndermesi. Akşehir Ulu Camii'nin inşası.
1214:
I. İzzeddin Keykavus'un, Kıbrıs kralı ve Venedikliler ile ticaret antlaşmaları imzalaması. Karadeniz sahilindeki önemli bir liman şehri olan Sinop'un fethi ve halife tarafından I.İzzeddin Keykavus'a "Sultanü'l-Galib" ünvanının verilmesi. Sultanın Sinop ve kalesini imar ve Türk tüccarları ile iskan edip, Sinop'u Türkiye'nin Karadeniz'de bir ithalat ve ihracat merkezi haline getirmesi ve buraya tersane inşa edip Selçuklu donanmasına üs olması.
1215:
I.İzzeddin Keykavus'un kardeşi Alâeddin Keykubad ile yaptığı mücadele sırasında, Selçuklulara ait olan Larende, Ereğli, Ulukışla'nın elden çıkması nedeniyle bu yerlerin tekrar geri geri alınması ve Ermenileri Toroslar'ın güneyine yerleştirmesi.
1216:
I. İzzeddin Keykavus'un, Antalya'yı Haçlıların işgal etmesi nedeniyle bölgeye düzenlediği seferle kenti tekrar Anadolu Selçuklu Devleti sınırlarına dahil etmesi. Sultanın Maraş tarafından Ermenilere saldırıp, Keban önünde onları mağlubiyete uğratması, başlıca önemli kumandanlarını esir alması, Selçuklu ordusunun birçok beldeleri istilası.
1217:
I. İzzeddin Keykavus'un Sivas'ta kendi adına bir darüşşifa inşa ettirmesi.
1218:
Ermeni kralı Leon'un I.İzzeddin Keykavus'a tazminat, haraç ve esirler için kurtuluş parası ödemeyi kabul edip Selçuklu egemenliğine girmesi. Sultanın Halep seferinin başarısızlığından sorumlu tuttuğu emirlerini bir eve kapatarak yaktırması ve sonra pişmanlık duyarak evin yerine mescit inşa ettirmesi (Yanmışlar Mescidi).
1219:
Keykavus'un, fethettiği Halep'e bağlı kasabaların Melik Eşref tarafından işgali ve Selçuklu muhafızlarının esir edilmesi üzerine, Malatya'da yeni bir sefere girişmesi.
1220:
I. İzzeddin Keykavus'un ölümü ve muhtemelen hiç çocuğu olmadığı için devlet erkanı tarafından yerine Kezirpert Kalesi'nde tutuklu bulunan kardeşi Alaeddin Keykubad'ın Selçuklu tahtına çıkması; ilk iş olarak 8 Mart'ta Venedikliler ile ticaret antlaşması imzalanması. Ebu Hafs Ömer b. Muhammed Sühreverdi'nin, Abbasi halifesi en-Nasır- Lidinillah'ın elçisi olarak Alâeddin Keykubad'ın sultanlığını onaylamak için ziyaretine gelmesi.
1221:
Konya surlarının inşası. İbnü'l-Cevzi'nin Moğol tehlikesine karşı askeri yardım istemek için halifenin elçisi olarak Alaeddin Keykubad'ı ziyaret etmesi. Necmeddin Ebu Bekir b. Muhammed el-Razi'nin Anadolu'ya gelişi. Ünlü şair Ahmed b. Mahmud-i Tusi'nin Konya gelmesi ve altın mürekkeple otuz cilt ve yaklaşık üç yüz bin beyitten oluşan, ancak günümüze intikal etmeyen bir "Selçukname" kaleme almaya başlaması. Mevlana Cela leddin Rumî'nin babası olan Sultanü'l-Ulema lakabıyla da tanınan Bahaeddin Veled b. Hüseyin el- Bekri'nin Sultan Alâeddin Keykubad zamanında Anadolu'ya gelmesi.
1222:
I. Alaeddin Keykubad'ın çıktığı ilk seferde Kalonoros Kalesi'nin fethedilmesi ve sultanın emri ile bölgenin Alaiye adını alması. Alâeddin Keykubad tarafından Alaiye-Antalya tarafından Alaiye-Antalya arasına Şerefza Hanı'nın inşa ettirilmesi.
1223:
Necmeddin Daye'nin I. Alaeddin Keykubad'a ithaf ettiği Mirsad el-İbad min el-Mebde ila'l-Ma'ad Tuhfaten li's-Sultan Keykubad adlı eserini Sivas'ta tamamlaması. Niğde Alaeddin Cami'nin tamamlanması. Kadın Han'ın inşa edilmesi.
1224:
Sivas surlarını inşası. Malatya Ulu Camii'nin inşası.
1225:
Ermenilerin Akdeniz ticaretindeki paylarında azalma olması ve bölgeden geçen tüccarların da zarara uğradıkları konusunda I. Alâeddin Keykubad'a şikâyette bulunulması üzerine sultanın Ermenilere karşı sefere çıkması ve fethedilen Ermenek bölgesine Oğuzlar'ın Afşar boyuna mensup Karamanoğulları ile Salur Türkmenlerini yerleştirmesi. Kırım'ın önemli bir liman şehri olan Suğdak'ı hakimiyeti altına almaya çalışan Trabzon Rum İmparatorluğunun bölgede yarattığı huzursuzluktan rahatsız olan tüccarların şikâyeti üzerine I. Alâeddin Keykubad'ın Hüsameddin Çoban'ı Suğdak'ın fethi ile görevlendirmesi ve bölge nin Selçuklu hâkimiyetine geçmesi.
1226:
Amid ve civarında hüküm süren Hısn-ı Keyfa Artuklular'ın hükümdarı Mesud'un Eyyubiler ve Anadolu Selçuklularına karşı bölgede politik oyunlar sergilemesi üzerine I. Alâeddin Keykubad'ın Mesud'a karşı sefere çıkması ve Kâhta, Çemişkezek kalelerinin fethi. Hısn-ı Keyfa sahibi Mesud yüzünden Eyyubiler ile Anadolu Selçuklularının arasının açılması.
1227:
I. Alâeddin Keykubad'ın Halep sorunu yüzünden kardeşi I. İzzeddin Keykavus zamanında gerginleşen Eyyubi-Selçuklu ilişkilerini düzeltmek için Eyyubi melikesi Gaziye Hatun ile evlenmesi. Alâeddin Keykubad'ın Moğolların Suğdak'ı işgali ve Karadeniz ticaretinin emniyeti bozulması üzerine Hüsameddin Çoban kumandasında Sinop donanması ile bir orduyu deniz aşırı Kırım seferine görevlendirmesi, Suğdak'a çıkan Selçuklu kuvvetlerinin Rumları, Kıpçakları ve Rusları itaate alıp şehirde ve denizde nizam ve asayişin kurulması.
1228:
Anadolu Selçuklularına bağlı olarak altmış yıl Erzincan Mengücek Beyliği'ni yöneten Behramşah'ın ölümünden sonra yerine geçen oğlu Alâeddin Davudşah'ın Selçuklu Devletine karşı sadakat göstermemesi sonucunda I. Alaeddin Keykubad'ın Erzincan'ı hakimiyeti altına alması. Sultanın doğuda meşgul olmasından ve Celaleddin Harizmşah'ın bu havaliye gelmesinden faydalanan Trabzon Rumlarının Sinop ve Samsun limanlarına saldırmaları üzerine Keykubad'ın Karadeniz'den ve Erzincan'dan kuvvet gönderip sahillerde fetihler yaptırması ve Trabzon'u kuşattırması, şehrin düşeceği sırada tufan gibi fırtına ve seller yüzünden Selçuklu ordusunun bozguna uğraması ve bir şehzadenin esir düşmesi, bununla beraber Andionikos'un derhal elçi gönderip tabiiyet şartlarını yerine getirmesi.
1229:
Alâeddin Keykubad ile Celaleddin Harizmşah arasında dostluk için elçilerin gidip gelmesi, fakat Harizmşah'ın Ahlât muhasarası ve Erzurum meliki Cihanşah'ın onun tabiiyetine girmesi ile münasebetlerin bozulması. I.Alâeddin Keykubad'ın Konya-Aksaray arasında Sultan Han'ı inşa ettirmesi.
1230:
Alâeddin ve Celaleddin arasında başlayan düşmanca münasebetler sonucunda 10 Ağustos'ta Yassı-Çimen'de meydana gelen savaşta Harizm ordusunun bozguna uğraması ve imha edilmesi. Alâeddin Keykubad'ın esir edilen Cihanşah'ı yanına alarak Erzurum üzerine yürümesi ve burada amcası Mugiseddin Tuğrulşah'dan sonra hüküm süren bu oğlu ile birlik- te 28 yıllık bu Selçuklu Beyliğine son vermesi.
1231:
Bahaeddin Veled'in ölümü. Ordusunu kaybeden ve Moğolların takibinden kaçan Celaleddin Harezmşah'ın Meyyafarkin dağlarında bir Kürt tarafından öldürülmesi ve bu şehirde bulunan Sultan Kılıç Arslan türbesine defnedilmesi. Moğolların Bargiri, Erciş, Ahlat, Bitlis, Erzen, Amid, Meyyafarkin, Siirt, Mardin, Harput ve Sincar bölgelerini istila etmesi.
1232:
I. Alâeddin Keykubad tarafından Sivas-Kayseri yolu üzerindeki Sultan Han'ın dışında, Antalya'dan 105 km uzaklıktaki Alara Han'ın inşa ettirilmesi. Cormagon Noyan'ın bir akıncı kuvveti ile ansızın Sivas'a kadar ilerlemesi, Alaeddin Keykubad'ın Kemaleddin Kamyar'ı derhal takibe memur etmesi, Moğolların Azerbaycan'a çekilmeleri üzerine Kamyar ve Erzurum kumandanı Mübarizüddin Çavlı'nın şark ordusu ile Gürcistan seferine girişip Gag ve sair hudud kalelerini fethetmeleri ve kraliçenin sulh teklifi ve kızını Sultanın oğluna vermeyi kabul etmesi. Selçuklu ordusunun Harizm ve Moğol istilaları ile harap olan, halkı dağılan Ahlat ülkesini işgal, nizam ve asayişi temin, ahaliyi yurtlarına iskan etmesi, bütün kalelerin inşa ve tahkim olunması, bu havalide kalan 120,000 Harizm askerinin Sultan Alaeddin'in hizmetine alınması. Sultan Alâeddin tarafından Afşin'de Eshab-ı Kehf Camii'nin inşa edilmesi. Kayseri-Sivas yolundaki Sultan Han'ın inşası.
1234:
Selçuklu-Eyyubi ilişkilerinin gerginleşmesi ve 19 Eylül'de Harput'un Anadolu Selçuklu kuvvetleri tarafından fethi. Ahlat şahlarının yıkılması üzerine bu ülke Melik Eşref'in idaresine geçmiş olduğundan bütün Mısır ve Suriye Eyyubilerinin büyük bir ordu ile Selçuklara karşı hareket edip Anadolu'yu işgal hayaline kapılmaları, fakat Kemaleddin Kamyar kumandasındaki Selçuklu ordusu karşısında Derbendlerde başarısızlığa uğraması. A.Selçuklularının; Besni, Adıyaman, Siverek ve Harput'u fethedip burada hüküm süren ve Eyyubiler ile müttefik olarak savaşan Artuklu kolunu ortadan kaldırması.
1235:
Amid dışında, Doğu Anadolu'nun Selçuklu topraklarına katılması. Fırat boylarını Selçuklu topraklarına katan Alaeddin Keykubad'ın ertesi yıl Eyyubileri Urfa, Siverek ve Harran bölgelerinden de atıp, Diyarbakır hariç, hemen bütün Doğu Anadolu'yu fethederek milli birliği kurması.
1236:
Melik Kamil'in Selçuklu ordusunun çekilmesinden sonra Güney Doğu Anadolu'yu işgal etmesi ve Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı Artuklular'a saldırması.
1237:
I. Alâeddin Keykubad'ın Ramazan bayramı nedeniyle bayramın üçüncü günü (30 Mayıs 1237) yabancı elçilere ziyafet vermesi ve muhtemelen yediği etten zehirlenerek ölmesi. Sultan Alâeddin Keykubad'ın vasiyetini hiçe sayarak büyük oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in Sadedin Köpek'in yardımlarıyla on birinci Türkiye Selçuklu Sultanı olarak tahta çıkması. Konya-Aksaray yolundaki Sadeddin(Zazadin) Han'ın tamamlanması.
1238:
Halep hakimi Melik Nasr'ın Selçuklu tabiiyetini kabul etmesi ve II. Gıyaseddin Keyhürev adına para bastırması. II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in Eyyubi ve Artuklular ile Melik Kamil'e karşı Harezmliler eline geçen Urfa Suruc'un Melik Nasr'ın tabiliğine bırakılmasına dair menşur göndermesi. Aynı zamanda Harran'ı Melik Muzaffer'e, Harput'u Hums hükümdarı Melik Mücahid'e Nusaybin ve Sincar beldelerini de Mardin Artuklu hükümdarı Artuk Arslan'a ikta olarak vermesi, bu beldelerde kendi adına para darp ettirip hutbe okutması. Buna karşılık Sumeysat ve Amid bölgesinin sultana kalması. Sadeddin Köpek'in devlet yönetiminde etkili hale gelmesi ve kendisine rakip gördüğü birçok devlet adamını öldürtmesi. Sadeddin Köpek'in Sumeysat ve civar kalelerini fethetmesi. II.Gıyaseddin Keyhüsrev'in Sadeddin Köpek'i saltanatı için tehlikeli görüp öldürtmesi. Kayseri Huand Camii'nin inşası.
1239:
Moğolların Gürcistan'ı istila, Kars ve Ani şehirlerini zapt etmeleri, Selçukluların Diyarbakır'ın kuşatılması ve 1240'ta fethi.
1240:
Baba İshak'ın Türkmenler arasında peygamberlik iddiası. Onun göçebeleri Gıyaseddin Keyhüsrev'e karşı cihada sevk etmesi, Babailerin; Sumeysat, Kahta, Adıyaman Harput ve Malatya bölgelerini istila ve yağma ederek Sivas'a yürümeleri, Selçuklu askerlerini bozguna uğratarak Tokat ve Amasya taraflarını işgal etmeleri ve onlara karşı duranları yenilgiye uğratmaları, Baba Resul'ün Amasya'da öldürülmesine rağmen buna inanmayan Türkmenlerin Konya'ya doğru ilerlerken Kırşehir'in Malya ovasında Selçuklu ordusuna yenilmeleri. Kayseri-Malatya yolundaki Karatay Han'ın inşası.
1241:
II.Gıyaseddin Keyhüsrev'in Eyyubiler ile yaptığı ittifak sonucunda müttefik orduların Meyyafarikin'i kuşatmaları ve Halife el-Mustansır'ın araya girmesi üzerine Meyyafarikin Sahibi Şehabeddin Gazi'nin Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlanması.
1242:
1204 yılından beri İstanbul'u işgal eden Latinlerin, İznik Rum İmparatorluğu'nun saldırılarına karşı II.Gıyaseddin'e ittifak teklif etmeleri ve sultanın bu anlaşmanın gerçekleşmesi için Latin İmparatoru Baudouin'in Fransa'daki akrabasından bir prens ile evlenmeyi şart koşması. Baycu Noyan komutasındaki Moğol kuvvetlerinin Erzurum üzerine yürüyüp kenti işgal ve tahrip etmesi. Boycu Noyan komutasındaki Moğol ordusu ile Anadolu Selçuklu Devleti'nin 4 Temmuz'da Kösedağ'da karşılaşması ve Selçuklu ordusunun bozguna uğrayıp dağılması. Kösedağ galibiyetinden sonra Moğol askerlerinin Sivas ve Kayseri'yi tahrip etmesi. Konya Sırçalı Mescit'in inşası.
1245:
II.Gıyaseddin Keyhüsrev'in Kösedağ yenilgisinden sonra Moğollar'ın Anadolu'da yaptıkları tahribattan yararlanarak Kilikya'yı istila etmesi. Selçuklu ordusunun Tarsus'u kuşatması, fakat II.Gıyaseddin'in Alaiye'de ölmesi üzerine Şemseddin Isfahani'nin kuşatmayı kaldırması. Ermeniler'le tazminat ödemeleri şartıyla antlaşma yaparak Konya'ya dönmesi. II.Gıyaseddin Keyhüsrev'in ölümünden sonra devlet erkanının II. İzzeddin Keykavus'u Selçuklu tahtına çıkarması. Güyük Han'ın Moğol tahtına geçmesi nedeniyle cülus merasiminde bulunmak üzere II İzzeddin Keykavus'un davet edilmesi, ancak yerine kardeşi Rükneddin IV. Kılıç Arslan'ın gitmesi.
1247:
Amasya Burmalı Minare Camii'nin inşası.
1249:
Göyük Han'ın huzuruna giden Rükneddin IV. Kılıç Arslan'ın Selçuklu sultanlığının kendisine verildiğine ilişkin yarlık ile geri dönüp Sivas'ta sultanlığını ilan etmesi. Ancak II.İzzedddin Keykavus tarafından bu durumun kabul edilmemesi üzerine ikini kardeşin Aksaray yakınlarındaki Sultan Han'ı önünde 14 Haziran'da karşılaşması ve Karatay'ın savaşı kazanmasıyla birlikte üç kardeşin müşterek saltanatının ilan edilmesi. Kayseri Hacı Kılıç Camii'nin inşası.
1250:
Akşehir Taş Medresesi'nin inşası.
1251:
Konya'da Karatay Medrese'nin inşası.
1252:
Elti Hatun Tarafından Tunceli'nin Mazgirt kazasında Elti Hatun Camii'nin inşa edilmesi.
1254:
Moğol hanının, II. İzzeddin Keykavus'u huzura çağırması ve sultanın bu yolculuğa hazırlandığı sırada Celaleddin Karatay'ın ölmesi üzerine küçük kardeşi II. Alâeddin Keykubad'ın gönderilmesi. Ancak Rükneddin IV. Kılıç Arslan'da olduğu gibi Möngke Han'ın bu defa saltanatı ona devretmesinden korkulduğu için Erzurum'da zehirlenerek öldürülmesi. II Alâeddin Keykubad'ın ölümünden sonra II. İzzeddin Keykavus ve Rükneddin IV. Kılıç Arslan'ın saltanatta kalması. Rükneddin'in Konya'dan kaçıp Kayseri'de bağımsızlığını ilan ederek devleti kardeşi ile paylaşma teklifinde bulunması, ancak II. İzzeddin'in bu teklifi dikkate almayarak onunla savaşması ve Rükneddin'i önce Amasya'da sonra Burgulu Kalesi'nde hapsettirip, saltanatı tek başına ele geçirmesi. Karamanlıların meydana çıkışı, Ermenilere karşı fetihlere girişip sahillere kadar ilerlemeleri. Ağaçeri Türkmenlerinin Maraş'ta ortaya çıkıp; Doğu Anadolu, Halep ve Ermeni yerleşimlerini istilada bulunmaları.
1256:
Baycu Noyan'ın ikinci defa Anadolu'yu istila etmesi ve II. İzzeddin Keykavus'un ona karşı Vezir İzzeddin komutasında ordu göndermesi. Sultan Han'ı yakınında 14 Ekim'de yapılan savaşta Selçuklu kuvvetlerinin yenilmesi. Kayseri'deki Bünyan Ulu Camii'nin inşası.
1257:
II. İzzeddin Keykavus'un kuvvetlerinin Sultan Hanı'nda yenilmesi üzerine sultanın Konya'dan Antalya'ya buradan da İznik Rum İmparatorluğu'na sığınması.Baycu Noyan'ın hapiste bulunan Rükneddin IV. Kılıç Arslan'ı 5 Mart'ta Selçuklu tahtına oturtması. Baycu Noyan'ın Hülagu'nun çıktığı Bağdad Seferi'ne katılmak üzere Anadolu'dan ayrılışını fırsat bilen II. İzzeddin Keykavus'un İznik İmparatoru II. Theodoros Laskaris'ten gördüğü yardım ile Konya'ya gelip 1 Mayıs'ta kardeşinden tahtı geri alması.
1258:
Konya Sahip Ata Camii'nin inşası.
1259:
Selçukluların saltanat mücadelelerinden yararlanan Trabzon Rum İmparatoru'nun Sinop'u işgal etmesi.
1260:
Baybars'ın Hülagü'nün ordusunu Ayn Calut mevkiinde perişan etmesi ve bu suretle dünyada Moğolların mağlup olmaz efsanesinin yine Türkler tarafından yıkılması, Konya İnce Minareli Medrese'nin inşası.
1261:
Hülagu'nun II. İzzeddin Keykavus'u huzuruna çağırması ve sultanın bunu kabul etmemesi üzerine Moğollar'ın Rükneddin IV. Kılıç Arslan ile birlikte onun üzerine yürümesi ve İzzeddin'in Antalya'ya çekilmesi. II. İzzeddin Keykavus'un emirlerinden olan Ali Bahadır'ı Moğollara karşı Türkmenleri cihad için teşkilatlandırması ve Memluk sultanı Baybars'a elçi gönderip ittifak teklif etmesi. Ancak yardım gelene kadar Moğollar'ın saldırısına uğrayan II. İzzeddin Keykavus'un yenilgiye uğraması ve İstanbul'a kaçması.
1263:
II. İzzeddin Keykavus'un İstanbul'da tutuklanıp Enez Kalesi'ne hapsedilmesi.
1264:
Memluk Sultanı Baybars ile Altun-ordu hükümdarı Bereke Han'ın İlhan Hülagü'ye karşı ittifak etmeleri ve Bizans imparatorunu sıkıştırarak İstanbul'da esir edilen Mısır elçilerinin Altun-ordu'ya gitmek üzere serbest bırakılmaları; Bereke Han'ın gönderdiği ordunun Balkanları istilası ve İzzeddin Keykavus'u kurtarıp ailesi ile birlikte Saray şehrine götürmeleri, Bereke Han'ın Sultan ve ailesine Suğdak şehrini ikta olarak vermesi. Sinop Ulu Camii'nin(Alâeddin Camii) inşası.
1265:
Kılıç Arslan ve Muineddin Pervane'nin tahta çıkan Abaga Han'ı tebrik için Tebriz'e gitmeleri ve ondan Sinop'u kurtarmak için müsaade almaları Muineddin Süleyman tarafından Sinop'un kurtarılması ve Sultan Rükneddin tarafından kendisine ikta edilmesi. Böyle- ce bölgede Pervaneoğulları Beyliği'nin kurulması. Pervane'nin Moğollar'a dayanarak devlet idaresini tamamen ele geçirmesi ve Abaka'nın yarlığını alarak Moğol beyliğinin yardımıyla Rükneddin IV. Kılıç Arslan'ın önce içkisine zehir koydurtması, ardından da onu yayın kirişi ile boğdurarak öldürtmesi. Yerine küçük yaştaki oğlu III. Gıyaseddin Keyhüsrev'in tahta çıkması.
1266:
Amasya Gökmedrese Camii'nin inşası.
1268:
Kayseri Sahibiye Medresesi'nin inşası.
1271:
Pervane'nin kendisine rakip olarak gördüğü Sahip Ata'yı Suğdak'ta yaşayan II. İzzeddin Keykavus ile temasa geçmesini bahane edip Osmancık Kalesi'nde hapsettirmesi. Sivas Gök Medresesi'nin ve Bucuriye Medresesi'nin inşası.
1273:
Mevlana Celaleddin Rumi'nin vefat etmesi.
1274:
Mecdeddin İshak'ın oğlu olmasına rağmen daha çok üvey babası olan İbnü'l-Arabi'nin etkisinde kalan Sadreddin Konevi'nin vefatı.
1276:
Muineddin Pervane ve Selçuklu devlet adamlarının Abaka Han İlhanlı payitahtına çağrılması, Moğollara dayanan Erzincan metropoliti Marhasya'nın Türklere karşı taşkınlara girişmesi üzerine Hüsameddin Baycar'ın metropolit ve papazları öldürüp Memluklara sığınma sı. Selçuklu devlet adamlarının Han'a gitmesinden ve Sultan Baybars'ın bizzat Anadolu'ya gelmesinden ümitli bulunan Hatir oğlu Şerefeddin'in Moğollara karşı cihad ilan etmesi, Karamanlıların da bu harekete katılması. Muineddin Pervane ve askerleri ile dönen Moğol noyanların isyanını bastırıp Hatir oğlu ve adamlarını idam etmeleri.
1277:
Baybars'ın Anadolu seferine çıkması ve Elbistan'da Moğolları yok etmesi. Abaga Han'ın intikam için Anadolu'ya gelmesi ve bu sırada Pervane Süleyman'ın Baybars ile gizlice mektuplaştığını öğrenmesi üzerine, Pervane Süleyman ve adamlarını Aladağ'da idam ettir mesi. Alâeddin Siyâvüş (Cimri)'ün Karamanlılar ile birlikte Konya'ya girip tahta çıkması. Karaman Mehmed Bey'in Türkçeyi resmi dil olarak ilan etmesi. A. Selçuklu ve Moğol ordusunun Konya'ya gelmeleri üzerine Karamanlıların büyük kayıplar vererek Larende'ye çekilmeleri.
1279:
Karaman ilinin dağlık bölgelerinde gizlenen Alâeddin Siyavuş'un, Karamanlıların ağır mağlubiyetlerinden sonra, Batı Türkmenlerine sığınması, fakat Türkmen kuvvetleri başında Moğol-Selçuklu ordusu ile 30 Mayıs'ta Seydigazi-Bolvadin arasında olan savaşta bozguna uğraması ve birçok Türkmenle birlikte öldürülmesi. Anadolu'da hüküm süren bu iç mücadeleleri fırsat sayan Trabzon Komnenoslarının Sinop'a saldırmaları, sahil muhafız kumandanı Taybuğa'nın Çepniler ile birlikte, Rumları bozguna uğratması ve bu haberi Cimri'ye zafer kazandığı sırada Gıyaseddin Keyhüsrev'e iletmesi.
1280:
Kırım'ın liman kenti Suğdak'ta ikamet eden II. İzzeddin Keykavus'un ölümü üzerine II. Mesud'un maiyetiyle birlikte Sinop'a gelişi ve Çobanoğulları'ndan Muzaffereddin Yavlak Arslan ile birlikte Abaka Han'ın huzuruna çıkması.
1281:
Develi Ulu Camii'nin inşası.
1282:
Abaka Han'ın ölümü ve Teküdar'ın Aladağ'da İlhanlı tahtına çıkarılması, müslüman Teküdar'ın İslam siyaseti ve Memluklerle dostluk arzusu güdüp ve Karamanlıları ezmekte olan Kongurtay'ı durdurması, fakat hanın bu siyasetinin Mısır sultanı tarafından ciddiye alınmaması ve putperest Moğolların da muhalefete başlaması.
1284:
II. Mesud'un tören ile Konya'da tahta oturması.
1285:
14 Mayıs'ta III. Gıyaseddin'in çocuklarının Konya'da tahta çıkartılması. Ancak kısa bir süre sonra bu çocukların yargılanmak için Argun Han'a gönderilmesi ve ortadan kaldırılmaları.
1286:
Karamanlıların sakin kalıp Germiyanlıların Gorgorum havalisini istila etmeleri, Sultan Mesud'un Selçuklu ve Moğol askerleri ile hareket edince Türkmenlerin kaçmaları.
1287:
Sultan Mesud, vezir Sahip Ata ve Geyhatu'nun Germiyanlı Bozkuş'u mağlup etmeleri, ve Uç bölgelerini işgal ederek Konya'ya dönmeleri.
1288:
Karamanoğulları, Germiyanoğulları ve Eşrefoğulları beyliklerinin Sultan II. Mesud'a itaatleri. Selçuklu veziri Sahip Ata'nın 22 Kasım'da vefat etmesi üzerine Moğolların Fahreddin Kazvin'i vezir olarak göndermesi. Böylece Moğolların Anadolu Selçuklu Devletine tamamen el koyması.
1290:
Geyhatu'nun güvenini kazanan müstevfi Yavlak Arslan oğlu Hoca Nasirüddin'e yetkiler verip vekil tayin etmesi, onun zamanında Konya'da adalet ve huzurun tesisi. İlhanlı Sa'duddevle'nin öldürülmesi ve Yahudilerin hâkimiyetine son verilmesi.
1291:
Fahreddin Kazvin'in ve saltanat naibi Mucireddin Emir Şah'ın Argun Han'a şikâyet edilmesi ve yaptıkları kötülükler nedeniyle vezirin Tebriz'de başının vurulması.
1292:
II. İzzeddin Keykavus'un oğlu Kılıç Arslan'ın Kastamonu beyi Yavlak Arslan ve Uç Türkmenleri ile birlikte Moğollara ve ağabeyine karşı saltanat davasına girişmesi, Sultan Mesud ve emirlerinin esir edilmesi, arkadan gelen ve Giray'ın kumandasında bulunan büyük kuvvetin Türkmenleri mağlup edip, pek çok Türkmen ile birlikte Kılıç Arslan'ı ve Yavlak Arslan'ı şehid etmeleri, Sultanın diğer kardeşi Feramurz'un kurtulup İstanbul'a varması. Osman Gazi'nin akınlarını İzmit yakınlarına kadar götürmesi. Bu fırsatlardan faydalanan Karamanlıların Konya'yı kuşatmaları, fakat Kıbrıs Haçlılarının Alaiye'ye hücumu üzerine kuşatmayı bırakıp Haçlıları bozguna uğratmaları.
1293:
Taycu Noyan'ın İncü arazının ve Hasan Bey'in de Dalay vilayetlerin idaresi için Anadolu' ya gönderilmesi ve halkı mali soygunculukla ezmeleri.
1294:
Geyhatu Han'ın büyük inşa ve israfları dolayısıyla İlhanlı devletini mali sıkıntıya düşürmesi, buna çare olarak Çin Moğollarında olduğu gibi Çav adı ile kâğıt parayı tedavüle çıkarması ve halkı altın-gümüşlerini Çav hanelere götürüp Çav ile değiştirmeye zorlaması, fakat ticari hayatın tamamen felce uğraması üzerine bu parayı kaldırması.
1296:
Uzun müddet Anadolu'da kalan Baltu Noyan'ın, Gazan Han'ın emri ile Togaçar Noyan'ı ortadan kaldırdıktan sonra kudreti artınca isyan etmesi ve Sultan Mesud'u da bu harekete sürüklemesi, Kutluğ-şah ve Sülemiş'in 30,000 kişi ile hareket edip Kırşehir'in Malya ovasında Baltu ile savaşması ve bir kısım askerlerin ordu tarafına geçmesi üzerine Ermenilere sığınan Baltu'nun Tebriz'e gönderilip idam edilmesi. Hana götürülen Sultan Mesud'un Baltu'ya cebren katıldığını ispat etmesine rağmen Gazan Han'ın onu tahttan atıp Hemedan'a sürgün etmesi. Ahi Ahmedşah'ın öldürülmesi ve Konya halkını mateme boğması, onun kardeşinin iki yıl önce ölümü üzerine de 15,000 kişinin baş açık cenaze arkasından yürümesi ve çarşıların kırk gün kapalı tutulması.
1298:
İstanbul'da bulunan Feramurz'un oğlu III. Alâeddin Keykubad'ın Gazan Han tarafından Selçuklu tahtına oturtulması ve vezirliğine Tebriz'li Şemseddin Ahmed Lakuşi'nin atanması.
1300:
Çekirge, kuraklık ve vergi zulümlerinden kıtlık ve açlığın birçok vilayetlerde insanların ölümüne sebep olması.
14. Yüzyıl
1302:
III. Alâeddin Keykubad ve atabeyi Karahisarlı Kadı Mecdeddin ile Müşrif Seyyid Hamza'nın halktan zorla para toplamaları üzerine Moğol kumandanı Abışga'ya şikâyet edilmeleri ve Gazan Han'ın huzuruna çıkartılmaları. Ancak Hulagu'nun kızı ile evli olması nedeniyle öldürülmeyip Isfahan'a gönderilmesi. Hamedan'da bulunan Sultan II. Mesud'un Konya'ya gelerek ikinci defa Anadolu Selçuklu tahtına oturması.
1304:
Gazana Han'ın ölümü üzerine İlhanlı tahtına Muhammed Olcaytu'nun geçmesi ve Anadolu'daki Moğol kuvvetleri komutanlığına İrincin Noyan'ın tayin edilmesi.
1308:
II. Mesud'un ölümü üzerine yerine oğlu V. Kılıç Arslan'ın tahta geçmesi. (Birçok araştırmacı II. Mesud'un ölümü ile Anadolu Selçuklu Devleti'ni bitirmektedir. Çünkü 1305'ten sonra kaynaklardaki hiçbir olayda II. Mesud'un adının geçmemesinin yanı sıra ölüm tarihi de farklı verilmektedir. Fakat ölümüne ilişkin genel kabul gören tarihçiler 1308 veya 1310'dur. Konya takvimi II. Mesud'dan sonra oğlu Kılıç Arslan'ın tahta geçtiğini belirtir. Ancak kaynaklarda hiçbir faaliyetinden söz edilmez. Bu nedenle bazı tarihçiler Anadolu Selçuklu Devleti'nin II. Mesud'un ölümü ile son bulduğunu kabul ederken, bazıları da Timurtaş'ın 1318'de Anadolu valiliğine atanması üzerine Selçuklu şehzadelerini öldürtmesini esas alarak 1318 yılını kabul ederler.)
1312:
Sultan Olcayto'nun, Memluklere karşı başarısız bir sefere girişmesi, bundan ve İrencin'in zulümleriyle ezilen halkın durumundan faydalanan Karamanoğullarının Konya'yı işgal etmeleri ve diğer Uc Türkmenlerinin de ayaklanarak Moğol hakimiyetini çökertmeye çalışmaları.
1313:
Sinop beyi ve dünyaca meşhur denizci olan Pervane oğlu Gazi Çelebi'nin babası Mesud Bey'in intikamını almak için Trabzon Rumları ile Müttefik olarak, Cenevizlilere karşı zaferler kazanması.
1314:
Karamanlıların Konya'yı işgali ve diğer Türkmen beyliklerinin Moğollara karşı harekete geçmelerini öğrenen Sultan Olcayto'nun İrencin'i geri çekip Çoban Bey'i Anadolu'ya göndermesi, bütün Türkmen beyliklerinin davete uyup itaat göstermeleri ve huzuruna varmaları, Karamanlıların itaat etmemeleri sebebiyle Emir Çoban'ın Konya üzerine hareketi, onu oyalayan Karamanlıların geceleyin gizlice memleketlerine dönmeleri.
1315:
Çoban Bey'in, handan malikâne olarak aldığı Malatya'nın Memluk emiri Seyfeddin Tengiz tarafından işgalini öğrenip derhal Konya'dan Malatya'ya gitmesi.
1317:
Ebu Said Bahadır Han'ın Çoban Bey'in oğlu Timurtaş'ı Anadolu genel valiliğine göndermesi. Timurtaş'ın Selçuklu saltanatına nihayet vermesi ve dağıtılan hanedana mensup şehzadelerin Uc Beyliklerine sığınmaları, Timurtaş'ın Kilikya seferi ve Tarsus bölgesini işgali.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder