Atatürk’ün Hayatı – Bölüm 3: Kurtuluş Savaşı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşu
Osmanlı İmparatorluğu’nun fiilen sona erdiği Mondros Mütarekesi’nin ardından Anadolu’da işgaller başlamış, halkın umudu tükenmişti. Ancak bir kişi bu karanlık tabloyu değiştirmek için yola çıkmıştı: Mustafa Kemal Atatürk. Onun önderliğinde başlayan Milli Mücadele, sadece bir bağımsızlık savaşı değil, aynı zamanda modern Türkiye’nin doğum süreciydi.
Samsun’dan Anadolu’ya: Ateşle Yolculuk
19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı, Türk milletinin kaderini değiştirecek bir sürecin ilk adımı oldu. Önce Havza ve Amasya’da yayınladığı genelgelerle halkı direnişe çağırdı. Amasya Genelgesi’nde yer alan “Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” cümlesi, halk egemenliğine dayalı bir devletin sinyallerini veriyordu.
Erzurum ve Sivas Kongreleri: Milli İradenin Temeli
Mustafa Kemal, 1919 yılı boyunca Anadolu’yu şehir şehir dolaşarak direnişi örgütledi. Erzurum Kongresi'nde "Vatan bir bütündür, parçalanamaz" kararı alındı. Ardından toplanan Sivas Kongresi’nde ise Anadolu’daki tüm direniş cemiyetleri “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirildi. Bu, merkezi ve güçlü bir halk hareketinin temelini oluşturdu.
İstanbul ile Kopuş: Ankara’ya Gidiş
İstanbul Hükümeti, bu faaliyetlerden rahatsız olmuş ve Mustafa Kemal’i görevden almıştı. Ancak o, 27 Aralık 1919’da Ankara’ya geçerek yeni merkezi burada kurdu. 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açarak, halkın iradesini temsil eden yeni bir yapı kurdu. Bu tarih, artık milletin kendi kaderini kendisinin çizeceğinin ilanıydı.
İşgal Kuvvetlerine Karşı Direniş
İngiliz, Fransız, İtalyan ve özellikle Yunan işgaline karşı mücadele başlatıldı. Yunan kuvvetlerinin ilerleyişi karşısında büyük zorluklar yaşansa da Mustafa Kemal’in önderliğinde ordular yeniden düzenlendi. Sakarya Meydan Muharebesi (1921) ve ardından Başkomutanlık Meydan Muharebesi (30 Ağustos 1922) ile Yunan ordusu kesin olarak mağlup edildi.
Zaferin Taçlanması: Lozan ve Cumhuriyet
Savaşın askeri bölümü tamamlandıktan sonra sıra diplomasiye geldi. İsmet İnönü’nün başkanlığındaki heyet Lozan Antlaşması’nı imzalayarak Türkiye’nin bağımsızlığını tüm dünyaya kabul ettirdi (24 Temmuz 1923).
Ve nihayet, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti ilan edildi. Mustafa Kemal, oy birliğiyle Cumhurbaşkanı seçildi. Bu, sadece yeni bir devletin doğuşu değil, aynı zamanda halkın egemenliğine dayalı çağdaş bir yönetimin başlangıcıydı.
---
Devam edecek: Bölüm 4 – Devrimler ve Yeni Türkiye’nin İnşası
---
Etiketler:
#KurtuluşSavaşı #TBMM #MustafaKemalAtatürk #CumhuriyetinKuruluşu #MilliMücadele #LozanAntlaşması #SakaryaMeydanMuharebesi #Ankara #29Ekim1923 #ErzurumKongresi #SivasKongresi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder